پرورش و نگهداری از گل ها و گیاهان در منزل یکی از لذت بخش ترین کارهاست البته برای اینکه در مراقبت از گل ها و گیاهان موفق باشیم نیاز به داشتن اطلاعاتی در مورد نحوه ٔ نگهداری از آن ها داریم. پرورش و نگهداری از گل ها و گیاهان در منزل یکی از لذت بخش ترین کارهاست البته برای اینکه در مراقبت از گل ها و گیاهان موفق باشیم نیاز به داشتن اطلاعاتی در مورد نحوه ٔ نگهداری از آن ها داریم که در این بخش به طور خلاصه به آن می پردازیم:

● مراقبت تابستانی از گیاهان

حداقل یکبار در سال انتقال گیاهان به طبیعت مفید است. اگر منزل شما حیاط دار است گیاهان خود را در طول تابستان به حیاط منتقل نمائید. اگر امکان استفاده از حیاط را ندارید از بالکن استفاده نمائید. در فضای آزاد به اندازه دو برابر داخل اتاق برای گیاهان خود فضا در نظر بگیرید.می توانید کاکتوس ها، پاپیتال ها و دیگر گیاهان آفتاب دوست را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید اما سرخس ها و دیگر گیاهان سایه دوست را در سایه قرار دهید.بهتر است گیاهان را با گلدانی شان داخل خاک باغچه قرار دهید یعنی گلدان ها را تا سطح خاک در زمین فرو برید. البته دقت کنید سوراخ زهکش گلدان بسته نشود به این منظور چند تکه سفال در حفره قرار دهید.اگر گیاه را بدون گلدان در خاک باغچه فرو برید دو اشکال به وجود می آید:

۱) گیاه به طور کامل با خاک جدید تماس می یابد که تغییرات محیطی ناگهانی و شدید برای گیاه مضر خواهد بود.

۲) ریشه ها رشد کرده و به اطراف پراکند می شوند و در پایان تابستان چاره ای جزء قطع کردن ریشه ها وجود ندارد.

پس از انتقال گلدان به حیاط به فکر نظات و آبیاری گیاه باشید. گیاهان در فضای باز زودتر کثیف می شوند لذا برگ هایشان به اسپری کردن بیشتری نیاز دارد. گیاهان موجود در باغچه بیشتر در معرض آفات هستند زیرا در فضای باز راه های آلوده شدن بیشتر از اتاق مهیا است.ضمناً گیاهان را زمانی آبیاری کنید که به آب نیاز داشته باشند.

● آب

آب برای ادامه حیات گیاه ضروری است. کمبود آب موجب پژمردگی گیاه و زرد شدن برگ ها و ریزش آن ها می گردد و زیادی آب باعث خفگی ریشه و پوسیدگی آن می گردد.

● دفعات آبیاری

احتیاجات آبیاری گیاهان متفاوت است. میزان آب لازم برای هر گیاه بستگی به عوامل مانند نوع گیاه، سن گیاه، میزان رشد گیاه و درجه حرارت محیط، شدت نور و رطوبت نبس آتمسفر دارد.گیاهان آنویزی در مقایسه با گیاهان غیر آویزی به دفعات بیشتری آبیاری نیاز دارند. زیرا درجه حرارت هر چه به طرف سقف برویم بالاتر است. همچنین منابع حرارتی مانند شوفاژ یا بخاری باعث می شوند که گیاهان آویزی تعرق بیشتری داشته و تبخیر آب در خاک گلدان این گیاهان بیشتر صورت بگیرد. به طوری که اگر دو گلدان سرخس رایکی روی میز و دیگری را به صورت آویزی در یک آپارتمان قرار دهیم پس از مدتی مشاهده می شود که گلدان سرخس آویزی سریع تر از سرخس رومیزی خشک می شود.از روی رنگ خاک و لمس کردن آن می توان زمان آبیاری را تا حدی مشخص کرد بنابراین برای تعین زمان آبیاری به کات ذیل توجه کنید:

ـ وقتی سطح خاک، تیره و در اثر تماس انگشتان مرطوب احساس شود معلوم می شود که در اطراف ریشه ها هنوز آب به انازه کافی وجود دارد و به آبیاری نیازی نیست.

ـ وقتی سطح خاک، خشک و رنگ آن روشن است باید گلدان را آبیاری کرد

● گیاهان در اثر محبت زیاد می میرند.

در بیشتر گیاهان پس از هر بار آبیار یباید مدتی سپری شود تا آبیاری بعدی صورت بعدی صورت گیرد زیرا ریشه گیاهان علاوه بر آب به هوا (اکسیژن) احتیاج دارد و چنانچه خاک گلدان دایماً از آب اشباع شود ریشه ها به زودی در اثر خفگی پوسیده و از بین می رود.هر ساله گیاهان بسیاری در اثر محبت زیاد حاصبانشان و آبیاری بیش از حد از بین می روند.به طور کلی گیاهان آپارتمانی از نظر احتیاجات آبی به سه دسته تقسیم می شوند:

الف) گیاهانی که به آب زیاد احتیاج دارند و بنابراین خاک گلدان آنها باید همیشه مرطوب بوده و هیچ گاه نباید خاک آن ها خشک شود و به محض خشک شدن سطح خاک باید آن را دوباره آبیاری کرد مانند نخل مرداب، مارانتا و پامچال.

ب) گیاهانی که به آب کمی نیاز دارند مثل هاورتیا، سانسویریا، گاستریا، کاکتوس و گیاهان گوشتی که نسبت به خشکی مقاوم هستند و آبیاری فقط باید پس از خشک شدن کامل صورت گیرد.

ج) گیاهاین که به آباری متعادلی نیاز دارند و خاک گلدان آن ها باید نسبتاً مرطوب نگه داشته شود مانند فیلو دندرون، پوتوس، پیرومیا، پیله آ، نخل زینتی و شفلرآ.

● میزان آبیاری

آبیاری باید به اندازه ای صورت گیرد که خاک گلدان کاملاً خیس شود. اگرگلدان دارای زهکش (سوراخ ته گلان) باشد آب اضافی از گلدان خارج شده و هیچ گونه اشکالی برای گیاه ایجاد نمی کند ولی در مورد گلدان های بدون زهکش باید مقدار آب مورد لزوم گلدان دقیقاً تعیین و آبیاری به دقت صورت گیرد تا آب اضافی در ته گلدان جمع نشود و باعث پوسیدگی ریشه گیاه نگردد.

● از چه آبی برای آبیاری استفاده کنیم؟

برای آبیاری گیاه باید از آب ولرم استفاده نمود برای این منظور آب پاش را پر از آب نموده و مدتی کنار بگذارید تا دمای آب با دمای اطاق برابر گردد. در این حالت کلر آب نیز ته نشین شده و از صدمه زدن به گیاه جلوگیری می شود، ضمناً فلوراید موجود در آب لوله کشی باعث ایجاد لکه های قهوه ای روی برگ ها و یا سوختگی نوک برگ ها می گردد بنابراین در صورت امکان از آب باران، چاه، برف و یا چشمه استفاده نمائید.

● رطوبت

در آپارتمان ها معمولاً میزان رطوبت پائین است و این امر باعث می شود که تعرق در گیاهان آپارتمانی بیش از حد معمول صورت گیرد در نتیجه گیاه پژمرده شده حالت شادابی و طراوت خود را از دست می دهد. برای جلوگیری از بروز این مشکل باید هرچند وقت یک بار با اسپری بر روی گیاهان آب پاشید. ولی دقت کنید که گل ها خیس نشوند. ضمناً آب فشانی بر روی گیاه باید صبح و بعداظهر انجام گیرد چون در موقع عصر یا شب آب تبخیر نمی شود و بر روی گیاه باقی مانده به آن ضرر می رساند.

گل و گیاهان سازگار با زندگی آپارتمانی

گیاهان آپارتمانی تنها موجوداتی نیستند که ممکن است در یک آپارتمان با ما زندگی کنند ولی قطعا جز بی سروصدا ترین و مفید ترین آنها هستند. گیاهان آپارتمانی آخرین رشته وصل انسان با محیط زیست است که با زندگی و شرایط آپارتمان نشینی وفق یافته اند. در این بخش سعی داریم ضمن آشنایی با اصول اولیه نگهداری گیاهان با انواع گیاهان آپارتمانی و شرایط مطلوب زندگی آنها آشنا شویم. مهمترين عواملي كه در نگهداري گياهان آپارتماني بايد دانست عبارتند از:

1- انواع گلدان و تعويض گلدان
2- چه نوع گياهاني را براي خريد انتخاب كنيم
3- خاك و مواد غذايي مورد نياز گياه
4- آبياري
5- نور

گلدان ها
بهترین زمان برای تعویض گلدان هنگامی است که ریشه ها از گلدان خارج و یا اینکه خاک گلدان سنگین و فشرده شده باشد.در هنگام انتخاب گیاهان باید دقت شود که برگها زیاد و روی آنها لکه های رنگی نباشد و نوک آنها نسوخته باشد و گیاه رشدی علفی نکرده باشد. ساقه ها قطور و سفت باشند اما در نظر داشته باشید گیاه را برای چه قسمتی از خانه خود می خرید.

اتاق نشيمن: بگونيا، ديفن باخيا، فيلودندرون، كوردي لين، دراسنا، كاكتوس، پتوس، اسپاتي فيلوم، سينگونيوم
اطاق غذا خوري: بنفشه آفريقايي و پاپيتال حمام: نخل مرداب، آگلونما
آشپزخانه: مارانتا، پيروميا، فيتونيا و گياه مخملي (ژينورا)
پلكان: برگ عبايي، سجافي، پاپيتال، آرالياي ژاپني، سانسوريا.

آبياري
دامنه تفاوت آبیاری در گیاهان مختلف بسیار متفاوت است اما می شود به یک قاعده کلی اکتفا کرد. هنگامی به گیاه آب بدهید که سطح خاک گلدان خشک شده باشد.آبیاری را همیشه با آب ولرم انجام دهید که در غیر این صورت برای آنها ایجاد استرس می کند.

نور
گياهان بر حسب نياز نوري به چهار گروه تقسيم مي شوند:

الف: گياهان سايه دوست مثل: آگلونماي سبز، سرخس
ب: گياهان آفتاب دوست مثل: زنبق و پامچال
ج: گياهان سايه آفتاب دوست مثل: سانسوريا
د: گياهان غير حساس مثل فيلودندرون رونده

از علائم كمبود نور مي توان دراز شدن ساقه ها، زياد شدن فاصله بين دو برگ، رنگ پريدگي مخصوصا برگهاي جديد بي رنگ، غنچه هاي كوچك، گلهاي كم پشت و كم رنگ را نام برد.در اكثر مواقع وجود لكه هاي سوخته روي برگها از علائم تابش نور زياد و مخصوصا نور وسط روز است.عبور نور از شيشه و برخورد آن با برگها باعث ايجاد لكه هاي سوخته زنگ مانند روي آنها مي گردد.
 

فصلنامه جهان گل