آکنه یا جوش جوانی از مشکلات عمدۀ 70 درصد از جوانان است و از نظر روحی و روانی و جنبه های زیبایی، همواره آنان را رنج می دهد، به طوری که گاهی از نگاه کردن به آینه دچار هراس می شوند.جوش صورت به شکلهای متفاوت بروز می کند: جوش های ساده، جوش های عفونی، دانه های سر سیاه، دانه های سر سفید، دانه های سرخ رنگ و کورک از شکل های گوناگون جوش هستند. امروزه شیوه های سودمندی برای درمان انواع مختلف آکنه وجود دارند که تقریباً می توان گفت،جوش های صورت را برای همیشه ریشه کن می سازد.

مکانیسم بروز آکنه
شروع آکنه از پیاز مو(فولیکول مو) است و غدها های چربی بزرگ در ناحیۀ پیاز مو در صورت، پشت سینه، شانه ها وجود دارند و بیشتر آکنه بدن از همین نواحی شروع می شوند. در پیاز هر مو، نوعی غدد چربی حاوی تری گلیسرید وجود دارد که توسط باکتریهای آن نواحی به اسیدهای چرب تبدیل شده و در آنجا تجمع می یابند. در دوران بلوغ میزان چربی پوست افزایش می یابد و این افزایش در نقاطی از پوست که دارای غدد چربی بیشتری هستند محسوستر است.حداکثر شیوع آکنه در خانمها در سنین 14 تا 17 سالگی و در آقایان در سنین 16 تا 19 سالگی است. آکنه در پیشانی، بینی، چانه، پشت، سینه و گاهی بخش فوقانی بازو دیده می شود.فشارهای روحی و روانی و تعریق شدید و دستکاری کردن جوشها و گرما و ماساژ و همچنین کرمها و مواد روغنی، همگی در تشدید و رشد ضایعات آکنه سهم بسزایی دارند.چربی در زیر هر لایۀ پوست(لایۀ خارجی یا شاخی، لایۀ زاینده یا اپیدرمی و لایۀ جلد یا درم) قرار دارد. یعنی در حد فاصل پوست و عضلات قرار می گیرد، و غذه های چربی(غدد سباسه) که در داخل پیاز مو قرار دارند، چربیهای خود را در راستای مو به صورت مایع روغنی به خارج از مو در سطح پوست هدایت و سبب چرب شدن موها می شوند. اگر میزان ترشحات چربی از حد معمول بیشتر باشد در سطح پوست لکه ها و جوشهای متعدد به وجود می آیند که به نام جوش های سر سیاه(کومدون) یا سر سفید، پوستولها(جوشهای چرکی) پاپول(جوشهای متورم) سبوره و یا پیدایش اسکار خود را نشان می دهند آکنه در سنین 9 تا 12 سالگی شروع می شود و با طغیان های جدید برای ماهها یا سالها ادامه می یابد. گاهی تا 19 سالگی فروکش می کند و گاهی تا به دوران بزرگسالی(40 سالگی) نیز می رسند. آکنه ها مسری نیستند و اکثر ضایعات آکنه در فصل تابستان می شوند.

علل بروز آکنه
توارث، نحوۀ تغذیه، اختلالات هورمونی، یبوست، کم خونی، ناراحتیهای دوران قاعدگی(در مورد خانمها)، عفونی بودن لوزه ها و دندانها، عدم پاکیزگی، عدم رعایت سلامت عمومی و اختلالات آندوکرینی، ازدیاد غده های آندوکرین، به ویژه غذه های تناسلی.شغلهایی که با روغن گریس سر و کار دارند و همچنین کوره پزها و نانواها به دلیل عرق ریزی زیاد و بسته شدن مجاری، بیشتر به آکنه مبتلا می شوند.قرصهای ضد بارداری و لوازم آرایشی و استرسها و هیجانات روحی و اجتماعی، بی خوابی، آلودگیهای محیطی و فردی در تشدید آکنه سهیم هستند. از مصرف زیاد مواد قندی، کاکائو، شکلات، بستنی، شیرینی جات، انواع آجیل، انواع پیتزا، سسها و فرآورده های شیر که چرب باشند، غذاهای سرخ شده و پر ادویه، گوشتهای چرب(بره، خوک، همبرگر، استیک)،مشروبات الکلی و نوشابه های گازدار باید پرهیز کرد. اعتدال مصرف را باید در نظر داشت.

جوش های سرسیاه و عفونی
اکنه(جوش های سرسیاه و عفونی) یکی از اختلالات شایع پوستی است که تقریبا تمام افراد، در طول عمر خود به درجاتی متفاوت از آن دچار می شوند ولی بیش از ۸۰٪ موارد آن در دوران بلوغ دیده می شوند.شناخت عوامل ایجاد کننده آکنه صورت اولین قدم در درمان ان:۱. میزان چربی پوست۲. فعالیت باکتریها و سایر عوامل میکروبی سطح پوست۳. بیماریهای زمینه ای همچون اختلالات هورمونی، عصبی و یا داخلی .آکنه و لگاریس یک بیماری التهابی مزمن فولیکول های پیلوسباسه می باشد که با ضایعات پوستی به فرمهای کومدون، پاپول، پوسچول، کیست، ندول و اسکار مشخص می شود. این بیماری معمولا در دوران نوجوانی شروع شده و تدریجا تا اواسط دهه سوم(سی سالگی) برطرف می شود.تقریبا ۸۰٪ از نوجوانان و بالغین جوان واقع در سن ۳۰-۱۱ سالگی دچار این بیماری می باشند. پیک شیوع و شدت در دختران ۱۷-۱۴ ساله با ۴۰٪ درگیری و پیک شیوع پسران ۱۹-۱۶ ساله با ۳۵٪ درگیری وجود دارد. دختران اغلب در سن پایین تری نسبت به پسران گرفتار می شوند در حالی که شیوع نوع شدید بیماری در پسرها ۱۰برابر دخترها می باشد.درمان آکنه شامل بحث با بیمار، ارزیابی آکنه و تجویز داروی مناسب براساس شرح حال، شدت آکنه، نوع ضایعات، اثرات روانی بیمار و در نهایت علت بیماری می باشد.اثرات روحی و روانی آکنه:در یک مطالعه جدید به نقش استرس در ایجاد آکنه اشاره شده است. از طرفی آکنه به تنهایی خود می تواند باعث ایجاد استرس شود. مطالعات نشان داده اند که تعداد زیادی از بیماران مبتلا به آکنه دچار مواردی نظیر شرمساری ۷۰ درصد، اضطراب ۶۳درصد، کاهش اعتماد به نفس ۶۷درصد و اختلال در روابط اجتماعی ۵۷درصد می شوند. به اختصار مقدمه ای برای آشنایی بیشتر شما عزیزان با این بیماری در بالا ذکر شد. متاسفانه اکثر نوجوانان و جوانان مبتلا به آکنه(جوش های سر سیاه و عفونی) غافل از علت اصلی شیوع این بیماری با مراجعه به پزشکان متخصص پوست در پی درمان آن بر می آیند در صورتی که علت اصلی این بیماری(مزمن تا حاد) از اختلالات متعدد داخلی می باشد، که با اثر گذاشتن بر روی سطح پوست ضایعات ناهنجاری را بر روی پوست صورت و یا بدن به بار می آورد. که اگر درمان های کلیدی برای مداوای این بیماری در نظر گرفته نشود با ضایعات پوستی شدیدتری مانند اسکارهای جوشی(جای جوش)، لک های پوستی، تیرگی، خشکی مفرط پوست، پژمردگی، پوسته پوسته شدن و در نهایت به مرور زمان و با تاخیر در مداوا این ضایعات منجر به آبله رویی(پیسی) می شود. اصلی ترین علت شیوع این بیماری که با یقین می شود به آن اشاره کرد اختلالاتی هورمونی ای است که بصورت کیستی با ترشحات مفرط هورمونال در دوران بلوغ بین جوانان و نوجوانان شایع می باشد. که در داخل بدن از این دوران آغاز و با شدت گرفتن این بیماری اثر منفی شدیدی(ضایعات پوستی) بر روی سطح پوست پدید می آید. یکی از مهم ترین عوامل تشدید این بیماری خود ارضایی فرد می باشد که موجب شدید تر شدن این بیماری و ضایعات پوستی حاصل از آن می شود. شاخص ترین علت تداوم این بیماری در بدن و پوست فرد از بر هم خوردن عمل ترشحات غدد چربی ساز بدن که منجر به اختلالات هورمونی دوران بلوغ می شود ناشی می گردد. از جمله این اختلالات می توان به پلی کیست – استروژن - آندورژن و ... در دختران که با شدت بیشتری در هفته پریود با آن مواجه می باشند. این بیماری خود را با تیره تر کردن رنگ پوست و ضعف عمومی بدن و ایجاد شدید تری از آکنه(جوش های سر سیاه و عفونی) به وضوح خود را نمایان می سازد. در پسران نیز با بر هم زدن حالت طبیعی تستسترون و پروژستون و... در دوران بلوغ آشکار می شود. در نتیجه این بیماری به هیچ عنوان ربطی به ساختمان پوستی نداشته و به جرات می توان گفت که یک بیماری داخلی و هورمونی می باشد و به هیچ عنوان مداوای این بیماری از طریق سطح پوست ممکن نمی باشد .با توجه به توضیحاتی که در مورد این بیماری به عرض شما بازدیدکنندگان گرامی رسید جهت آگاهی مجددا تاکید می گردد درمان ضایعات حاصله از این بیماری بر روی سطح پوست امکان پذیر نمی باشد مگر اینکه مداوای اصلی و ریشه ای از داخل بدن صورت گرفته و بعد از کنترل و پیش گیری اساسی می توان با توجه به نوع پوست و شدت بجا مانده از ضایعات پوستی به رفع این ضایعات توسط محصولات بهداشتی و مراقبتی از جمله لوسیون ها و کرم هایی با خواص کلیدی AHA و سایر محصولات اقدام نمود. برای تشخیص نوع این بیماری، مداوا، کنترل و پیش گیری های لازم چگونه اقدام شود؟

1. مراجعه به پزشک متخصص داخلی(جهت چکاپ اندام های داخلی)
2. مراجعه به پزشک متخصص غدد(جهت تنظیم و کنترل غدد داخلی)
3. مراجعه به پزشک متخصص زنان(جهت تنظیم و کنترل هورمون های مربوطه در مورد شیوع این بیماری)
4. مراجعه به پزشک متخصص زیبایی و بهداشتی پوست بعداز اتمام درمان اندام های داخلی(برای رفع ضایعات حاصل از آکنه)

چند نکته جهت کاهش آکنه و جوش های عفونی صورت و بدن
1-  هنگام خرید مواد آرایشی پوست و مو دقت کنید که جوش زا نباشد و لفظ “NON COMEDOGENIC” روی آن حک شده باشد.“COMEDO” به معنای جوش سر سیاه در صورت می باشد و لفظ “NON COMEDOGENIC” یعنی اینکه کرم ضد آفتاب یا ماده آرایشی کاربردی، باعث انسداد سوراخ های پوست و در نتیجه تشدید آکنه نمی شود.

2- موی چرب یا لوازم ورزشی در تماس با پوست می تواند باعث تحریک پوست و تشدید آکنه شود.پس اگر موی شما چرب است هر روز آن را بشویید و از تماس آن با پوست صورت جلوگیری کنید. دقت کنید موادی که به موهای خود می مالید، چرب نباشند.همچنین  اگر در محلی هستید که احتمال مالش مواد چربی به پوست شما وجود دارد باید به دفعات بیشتری پوست خود را بشویید. 

3- صورت خود را روزی دو بار با آب ولرم و پاک کننده ملایم به آرامی بشویید. در واقع شستشوی شدید باعث تحریک پوست و تشدید آکنه می شود.البته این توصیه باستثنای مواقعی است که زمان بیشتری در طول روز با مواد آلاینده و چرب سروکار دارید که بالطبع در این صورت نیاز بیشتری به شستشو با صابون-معمولا جوانه گندم صابون مناسبی است-نیاز دارید.نکته ای که در خصوص شستشوی صورت وجود دارد اینست که قبل از مالش کف صابون به صورت باید از آب گرم استفاده کنید،اما هنگام شستن صابون از صورت می بایست از آب سرد استفاده کرد.اینگونه روزنه های پوست شما بمرور زمان کمتر می شود.و پوست شما زیباتر بنظر می رسد.

4- پوشیدن لباس نخی زیر لباس های ورزشی از تماس با پوست و تحریک آن جلوگیری می کند.

5- اجازه دهید اثرات داروها با گذر زمان ظاهر شود. از پزشک خود راجع به شروع اثر داروها و زمان حداکثر اثر دارو بپرسید. به طور معمول 8-6 هفته طول می کشد تا اثر داروها شروع شود. پس تا این زمان داروها را منظم مصرف کنید.

6- داروها را دقیقا طبق نظر پزشکتان مصرف کنید. مصرف بیش از حد داروها نه تنها باعث بهبود سریع تر نمی شود، بلکه گاهی آکنه را بدتر می کند.

7- از آفتاب دوری کنید. بر خلاف نظر عامه ی مردم، آفتاب گرفتن(TANNING) و تابش معمول آفتاب آکنه را بدتر می کند. به علاوه بعضی از داروهای آکنه، پوست را به تابش آفتاب و اشعه ماورای بنفش حساس می کند و می تواند موجب آفتاب سوختگی شود. پس مهم است که از وسایل محافظت از آفتاب(کلاه، ضد آفتاب و …) استفاده کنید. دقت کنید ضد آفتاب شما حتما باید فاقد چربی باشد.

8- پس از شستشوی صورت با دستمال یکبار مصرف آن را خشک کنید.و بعد  پنبه ای آغشته به الکل به آرامی به صورت بکشید.دقت داشته باشید میزان الکل روی پوست شما نباید زیاد باشد،چون این مسئله باعث تیرگی پوست خصوصاً زمانی که در معرض آفتاب قرار می گیرید،می شود.بدلیل اهمیت شستشو در درمان جوش صورت در پوست های چرب، تاکید می کنم که مرتب صورت خود را با آب و صابون مناسب بشویید.در مورد تعداد دفعات شستشو خود شما بهتر از همه می دانید که کی پوست شما چرب است و نیاز به تمیز شدن دارد!

پیشگیری
برای پیشگیری از بروز آکنه و یا کاستن از شدت آن،از بروز آکنه و یا کاستن از شدت آن، رعایت نظافت شخصی روزانه بسیار ضروری و مهم است. باید از ترکیبات آرایشی سنگین و غیر استاندارد پرهیز شود. فرد مبتلا به آکنه باید در معرض تابش مستقیم و طولانی مدت اشعۀ آفتاب قرار نگیرید. در صورت داشتن شورۀ سر، با شامپو ها و داروهای ضد شوره باید آن را درمان کرد و موها را به طور منظم شستشو داد تا چربی آن گرفته شود. استفاده از شامپوهای ملایم(سلسون و لنیوم) توصیه می شود. تراشیدن ریش به دلیل حساستر کردن پوست سبب بدتر شدن آکنه می شود. پوشیدن لباسهای گشاد و سبک نیز مؤثر است. از محیطهایی که حاوی ترکیبات روغنی و بخار دارد(مثلاً بخارات چربی در آشپزخانه) هستند دوری کنید. محیط آشپزخانه باید سرشار از هوای پاکیزه و اکسیژن باشد. هنگام پخت غذا حتماً یا هواکش را روشن کنید یا پنجرۀ آشپزخانه را باز بگذارید تا هوا زیاد گرم نباشد.

درمان
استفاده از صابون بار(BAR SOAP) و محلول های گوگردی و فرآورده های پراکسید بنزوئیل و ژل ترتینوین و محلولهای موضعی آنتی بیوتیکی مانند لوسیون کلیندامایسین 1 درصد یا اریترومایسین 2 درصد و در موارد شدیدتر از اشعۀ ماورای بنفش که توسط پزشک تجویز شود و قرص پردنیزولون و کپسولهای آنتی بیوتیکی از نوع تتراسایکلین و اریترومایسین و یا مینوسایکلین و ویتامین A و ایزوترتینوئینت و تزریق کورتن به داخل ضایعه و بار کردن کومودونها و یا برش روی آنها با تکنیک های جراحی می تواند مفید واقع شود، اما باز کردن جوشهای سر سیاه(کومودنها) باید توسط کادر پزشکی انجام گیرد وگرنه اسکار جوش(جوشگاه) باقی می ماند. در بیش از 95 درصد موارد، آکنه ها درمان می شوند البته در صورتی که نکات توصیه شده زیر نظر پزشک و به طور مستمر انجام گیرد و رژیمهای غذایی و دارویی به طور منظم رعایت شود. زیرا در صورت عدم رعایت موارد فوق اسکارهای دائمی بر چهرۀ شما باقی خواهند ماند و برای شما مشکلات روحی و جسمی در تمام طول عمر بر جای خواهد گذاشت.

نکات اساسی
ـ هرگز جوش را با ناخن تحریک نکنید. قشر روی جوش محافظ پوست است و از آلودگیها جلوگیری می کند. اگر به آن آسیب برسانید آلودگی به درون آن نفوذ می کند و جوش عفونی می شود و جای آن نیز باقی می ماند.
ـ صورتتان را دو بار در روز با لیف نرم و لطیف و لوسیون یا صابونی که پزشک تجویز می کند آهسته بشویید و از هیچ گونه کرم تمیز کننده یا مغذی و ترکیبات آرایشی دیگر استفاده نکنید.
ـ هر شی حداقل 8 ساعت استراحت کنید، از ورزشهای سنگین و حرفه ای بپرهیزید . زیرا سبب افزایش تعریق و پرکاری غدد چربی و تشدید بروز آکنه می شود. حمام آفتاب را در حد ملایم بگیرید.
ـ از استرسها و اضطراب و فشارهای روحی پرهیز کنید.
ـ پس از چند هفته درمان اصولی و صحیح بهبود خواهید یافت.

چرا پوست صورت نیاز به پاکسازی دائم دارد؟!
پوست شما زمانی سالم و شاداب است که کاملاً تمیز باشد.و همانطور که می دانید تمیزی پوست نقش مهمی در جوان ماندن پوست دارد. کسانی که پوست چرب یا معمولی دارند هفته ای یک یا دو بار و کسانی که پوست خشک دارند هر دو هفته یکبار باید پوستشان را به شیوه ی علمی پاکسازی کنند.پوست های چرب باید بیشتر و اصولی تر تمیز شود،زیرا پوست های چرب آمادگی بیشتری برای ابتلا به مشکلات و آسیب های پوستی نظیر لک،چین و چروک و جوش دارد.جهت کسب اطلاع از چگونگی کار دستگاه های پاکسازی پوست و نقش آنها در جوانسازی پوست به وب سایت زیر مراجعه فرمایید:  www.microdermabrasion.ir

در پایان لازم به ذکر است که برای جلوگیری از آسیب های شدید پوستی از این بیماری بر سطح پوست از مصرف انواع شکلات و شیرینی های خامه ای، آجیل، غذاهای پرچرب و سرخ کردنی، تنقلات(چیپس، پفک و ...)، ادویه جات و تخم مرغ تا پایان دوره درمان کامل پرهیز فرمایید. پوست را همیشه تمیز نگه داشته و توسط صابون های طبی بهداشتی، ضد باکتری چندین بار در طول روز شستشو دهید و از دست زدن و تحریک جوش ها جدا خود داری فرمایید.

منابع:
http://mehrpress.com
http://koorizmit.blogfa.com
http://dr-negar.persianblog.ir

...